zaćma

Zaćma to choroba prowadząca do zmętnienia soczewki, co powoduje stopniowe pogarszanie się widzenia i ostatecznie doprowadza do ślepoty. Jest to najczęstsza przyczyna ślepoty (prawie 50% wszystkich przypadków). W Polsce na zaćmę choruje prawie milion osób.

Zmętnienie soczewki powoduje, że stopniowo ograniczane jest przedostawanie się promieni świetlnych do siatkówki, czego konsekwencją jest pogarszanie się widzenia. Zaćma jest chorobą osób starszych i częściej dotyka kobiet. Po 70 roku życia prawie u każdego można stwierdzić jakiś stopień zmętnienia soczewki. Bezpośrednia przyczyna powstawania zaćmy nie jest do końca poznana. Zmętnienie soczewki jest wynikiem przemian chemicznych białek, przez co powstają białka o wyższej masie powodujące rozpraszanie promieni świetlnych i spadek przejrzystości soczewki. Zaćma może być chorobą wrodzoną lub nabytą. Najważniejszym czynnikiem ryzyka powstania zaćmy wrodzonej jest obciążenie genetyczne (ponad 30% przypadków zaćmy wrodzonej jest dziedziczona genetycznie w sposób autosomalny dominujący). Do innych przyczyn zaćmy wrodzonej zaliczamy: zakażenia wirusowe (różyczka, opryszczka), choroby gałki ocznej (małoocze, siatkówczak, retinopatia wcześniaków, odwarstwienie siatkówki, zapalenie błony naczyniowej), zaburzenia metaboliczne (głównie galaktozemia), promieniowanie jonizujące, niektóre leki (sterydy, sulfonamidy). Do podstawowych czynników ryzyka zaćmy wtórnej zaliczamy: wiek, cukrzycę, stany zapalne (rogówki, twardówki, błony naczyniowej), uraz gałki, wysoka krótkowzroczność, guzy wewnątrzgałkowe, jaskra, niedoczynność przytarczyc, promieniowanie podczerwone. Pierwszym objawem zaćmy jest zwykle nieostre widzenie. Rzadziej obserwuje się występowanie kół świetlnych wokół silniejszych źródeł światła oraz podwójne widzenie. Zaawansowana zaćma doprowadza do ślepoty, można odróżnić jedynie zarysy dużych przedmiotów, mieć poczucie światła (odróżniać dzień od nocy). Jeśli zaćma dotyczy tylko jednego oka objawy są mniej nasilone i mogą być bagatelizowane przez chorego. Leczenie zaćmy polega na wykonaniu zabiegu usunięcia zmętniałej soczewki i wszczepienia implantu. Obecnie najczęściej usuwa się zmętniałą soczewkę rozdrabniając ją przy użyciu ultradźwięków. Przez małe nacięcie wprowadza się tzw. fakoemulsyfikator i po rozdrobnieniu soczewki odsysa się ją, a dotorebkowo wprowadza się sztuczną, zwiniętą, miękką soczewkę, którą rozwija się w torebce.