krytyczne niedokrwienie kończyny dolnej

Krytyczne niedokrwienie kończyny (aktualnie nazywane przewlekłym, zagrażającym kończynie niedokrwieniem, ang. CLTI) jest skrajnym stanem przewlekłego niedokrwienia, które najczęściej spowodowane jest miażdżycą kończyn dolnych. Nie należy mylić krytycznego niedokrwienia z ostrym, choć oba stany mogą wystąpić u chorego z miażdżycą i oba stanowią zagrożenie utratą kończyny.

W krytycznym niedokrwieniu kończyny występuje martwica, najczęściej palców oraz ból spoczynkowy. Chory nie śpi w nocy, a ulgę przynosi mu spuszczanie kończyny w dół, bo wtedy, siłą grawitacji, do palców dopływa więcej krwi. Chorzy z krytycznym niedokrwienim często śpią na siedząco, stąd z czasem i obrzęk kończyny może być charakterystycznym objawem. Martwica na palcach przyjmuje formę bolesnych, czarnych strupów, a okolice są zaczerwienione, objęte naciekiem. Chirurg naczyniowy stosuje dodatkowo inne kryteria w celu pewnej diagnostyki krytycznego niedokrwienia. Bada tętno (w pachwinie, pod kolanem, za kostką przyśrodkową oraz na grzbiecie stopy). Brak tętna powoduje, że krytyczne niedokrwienie staje sią bardzo prawdopodobne. Kolejne badania to ciśnienie na wysokości kostki (<50 mmHg) i na paluchu (<30 mmHg, pomiar głównie stosowany w cukrzycy). Wskaźnik kostka ramię wynosi zwykle < 0,3. Dodatkowo rozpoznanie ułatwia kryterium czasowe: bóle lub/i martwica trwają ponad 2 tygodnie i nie reagują na typowe leczenie p-bólowe.